Aile Hukuku Nedir?

Aile hukuku, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu çerçevesinde düzenlenen; evlilik, nişanlanma, boşanma, mal rejimi, velayet, nafaka, soybağı, evlat edinme ve aile içi şiddet gibi aile bireyleri arasındaki hukuki ilişkileri kapsayan medeni hukuk dalıdır.

Bu hukuk dalı, sadece teknik bilgiyi değil, aynı zamanda empati ve sosyal duyarlılık gerektirir. Özellikle boşanma gibi aile birliğini sonlandıran süreçlerde, doğru hukuki temsil kişinin geleceğini doğrudan etkileyebilmektedir.

Aile Hukuku

1. Boşanma Davaları

4721 sayılı TMK m. 161–166 maddeleri çerçevesinde;

• Anlaşmalı boşanma davaları: Eşlerin tüm hususlarda uzlaşması durumunda, protokol hazırlanarak mahkeme nezdinde kısa sürede sonuçlandırılır.

• Çekişmeli boşanma davaları: Aldatma (zina), hayata kast, kötü muamele, terk, akıl hastalığı gibi nedenlerle açılır. Tanık dinletilmesi, delil sunulması, kusur oranının tespiti gibi birçok aşamayı içerir.

Boşanma davasında ayrıca;

• Maddi ve manevi tazminat talebi (TMK m. 174)

• Velayet, nafaka ve mal paylaşımı talepleri

• Tedbir talepleri (tedbir nafakası, tedbiren çocuk teslimi vb.) değerlendirilmektedir.

2. Nafaka Davaları

Nafaka, kişinin geçimini sağlayamayacak durumda olması veya çocuklarının ihtiyaçlarını karşılayamaması durumunda gündeme gelir:

• Tedbir nafakası (TMK m. 169): Boşanma davası devam ederken geçici nitelikte bağlanır.

• İştirak nafakası (TMK m. 182/2): Çocuğun bakımı için velayeti almayan eş tarafından ödenir.

• Yoksulluk nafakası (TMK m. 175): Boşanma ile yoksulluğa düşecek tarafa bağlanır.

• Nafaka artırımı, kaldırılması veya uyarlanması davaları ile değişen koşullara göre nafaka yükümlülüğü yeniden düzenlenebilir.

3. Mal Rejimi ve Mal Paylaşımı Davaları

Eşler arasında edinilmiş mallar veya kişisel malların paylaşımı; TMK m. 202 ve devamında düzenlenen mal rejimlerine göre yapılır:

• Edinilmiş mallara katılma rejimi (yasal rejim)

• Mal ayrılığı, paylaşmalı mal ayrılığı, mal ortaklığı gibi seçimlik rejimler

• Boşanma sonrası mal rejimi tasfiyesi davaları

• Değer artış payı alacağı, katkı payı alacağı gibi talepler

Süreç, bilirkişi incelemeleri ve detaylı mal beyanları gerektirir. Bu davalar çoğu zaman boşanma davasından ayrı olarak açılır.

4. Velayet ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulması

Velayet hakkı, çocuğun bakım, eğitim, gözetim ve temsil yükümlülüğünü kapsar. TMK m. 336 ve devamı hükümlerine göre:

• Velayet düzenlemesi

• Ortak velayet (anlaşmalı boşanmalarda)

• Velayetin değiştirilmesi (çocuğun menfaati gerektiriyorsa)

• Kişisel ilişki (görüşme) kurulması

• Çocuğun teslimine ilişkin zorlama kararı

• Eğitim, sağlık ve yurtdışı çıkış işlemlerinde hukuki destek

Çocuğun üstün yararı ilkesi (BM Çocuk Hakları Sözleşmesi ve TMK m. 339) gözetilir.

5. Soybağı ve Babalık Davaları

Soybağı, çocuğun anne ve babasıyla olan hukuki bağını ifade eder.

• Babalık davası (TMK m. 301-304): Evlilik dışında doğan çocuk için babalığın hükmen tanınması

• Soybağının reddi davası (TMK m. 286 vd.)

• Tanıma işlemleri ve nüfus kayıtlarının düzeltilmesi

• DNA testi talebi ve delillendirme süreçleri

6. Evlat Edinme İşlemleri

Evlat edinme işlemleri, TMK m. 305-320 arasında düzenlenmiş olup;

• Tek başına veya evli çiftler tarafından evlat edinme

• Küçüklerin evlat edinilmesi için rıza ve süre şartları

• Aile Mahkemesi nezdinde evlat edinme davası

• Sosyal hizmet raporları, denetim süreçleri ve kararın kesinleşmesi

Uluslararası evlat edinme işlemleri için özel usuller ve izin süreçleri söz konusudur.

7. Aile İçi Şiddet ve Koruma Kararları

6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında;

• Şiddet mağduru kadın ve çocuklar için koruma kararı alınması

• Şiddet uygulayan hakkında uzaklaştırma, iletişim yasağı, silah teslimi gibi önlemler

• Zorlama hapsi, tedbir kararlarının takibi

• Geçici velayet, geçici nafaka ve barınma destekleri
  Bu tür davalarda hızlı ve etkili müdahale yaşamsal önemdedir.

 

NEDEN ACAR HUKUK VE DANIŞMANLIK BÜROSU?

- Aile Hukukunda Uzmanlık: Yıllara dayalı tecrübe ve güncel mevzuat bilgisiyle etkili temsil
-Empati ve Gizlilik: Kişisel mahremiyete saygı, etik ilkelerle yürütülen süreçler
-Sonuç Odaklılık: Sadece dava açmak değil, kalıcı çözüm üretmek
-Antalya’da Yerel Güç: Yerel mahkeme ve uygulamalara hâkimiyet

 

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Anlaşmalı boşanma davası için gerekli şartlar nelerdir?

Anlaşmalı boşanma için:

• Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması gerekir.

• Tarafların boşanma, velayet, nafaka, mal paylaşımı gibi tüm konularda anlaşmaya varmış olması şarttır.

• Hazırlanan anlaşmalı boşanma protokolü mahkemeye sunulmalı, her iki taraf da duruşmaya katılarak protokolü onaylamalıdır.

2. Çekişmeli boşanma davası ne kadar sürer?

Çekişmeli boşanma davaları, delil ve tanık sayısına, mahkemenin iş yoğunluğuna, karşı tarafın savunma ve taleplerine göre değişmekle birlikte genellikle 1–3 yıl arasında sürebilir. Etkili hukuki temsil sürecin kısalmasına katkı sağlar.

3. Boşanma sürecinde evden ayrılırsam hak kaybı yaşar mıyım?

Evden ayrılmak tek başına kusur sayılmaz. Ancak terk, boşanma sebebi olarak diğer eş tarafından ileri sürülebilir. Özellikle çocuk varsa evden ayrılmadan önce hukuki danışmanlık alınması önemlidir.

4. Kadın her durumda nafaka alır mı?

Hayır. Yalnızca boşanma sonrası yoksulluğa düşecek taraf nafaka talep edebilir. Bu çoğunlukla kadın olsa da her davada gelir durumu, yaşam koşulları ve kusur oranı değerlendirilir. Ayrıca, nafaka hakkı, tam kusurlu eşe verilmez.

5. Çocuğun velayeti otomatik olarak anneye mi verilir?

Hayır. Çocuğun üstün yararı esastır. Küçük yaşlarda çocuklar için genelde anne uygun görülse de, annenin yaşam koşulları, psikolojik durumu veya çocuğun tercihi farklı bir karar verilmesine yol açabilir.

6. Velayet kararı sonradan değiştirilebilir mi?

Evet. Velayet hakkı verildikten sonra, çocuğun menfaatleri değişmişse ve mevcut koşullar çocuğun gelişimine zarar veriyorsa, mahkemeye başvurularak velayet kararı değiştirilebilir. Örneğin çocuğun eğitim ihmal edilmesi, şiddet, psikolojik zarar gibi nedenler etkilidir.

7. Mal paylaşımı boşanma ile birlikte mi yapılır?

Mal rejimi tasfiyesi genellikle boşanma davası kesinleştikten sonra ayrı bir dava ile yapılır. Ancak bazı hallerde her iki dava birleştirilerek yürütülebilir. Bu süreçte edinilmiş mallar ve katkı payı alacakları dikkate alınır.

8. Eşimin üzerine kayıtlı olmayan mallar paylaşılabilir mi?

Evet. Mal rejimi davasında önemli olan kimin üzerine kayıtlı olduğu değil, malın evlilik birliği içinde hangi gelirle edinildiğidir. Bu durumda, fiili durum ve malın edinilme şekli araştırılır. Gerekirse banka kayıtları ve şahit ifadeleri ile ispat sağlanabilir.

9. Babalık davası nasıl açılır?

Evli olmayan bir anne çocuğunun biyolojik babasının hukuken tanınması için babalık davası açabilir. DNA testi ile ispat mümkündür. Dava, çocuk adına anne tarafından açılır ve babalık tespiti ile nafaka da talep edilebilir.

10. Evlat edinme süreci ne kadar sürer?

Evlat edinme süreci, sosyal inceleme raporları, aile mahkemesi değerlendirmesi ve gerekli belgelerin toplanmasına bağlı olarak genellikle 3 ila 12 ay arasında tamamlanır. Küçükler için en az 1 yıl birlikte yaşama şartı aranır.

11. Aile içi şiddete uğrarsam ne yapmalıyım?

6284 sayılı Kanun kapsamında derhal koruma kararı alınabilir. Eşin eve yaklaşmaması, iletişim kurmaması, silahını teslim etmesi gibi önlemler alınabilir. Karar için polis merkezine, savcılığa veya aile mahkemesine başvuru yapılabilir. Avukat desteğiyle süreç güvenli ve etkili yönetilir.

12. Nafaka ödemezsem ne olur?

Mahkeme tarafından hükmedilen nafaka ödenmezse, alacaklı icra takibi başlatabilir. Sürekli ihlal halinde 3 aya kadar tazyik hapsi uygulanabilir. Bu durum, kişinin sabıka kaydına işlenmez ancak ciddi yaptırımları vardır.

13. Boşanma davası devam ederken eşim malları elden çıkarırsa ne yapabilirim?

Dava sırasında eşin mal kaçırmasını önlemek için ihtiyati tedbir talep edilebilir. Mahkeme kararıyla eşin taşınmazları, araçları veya banka hesapları üzerine şerh koyulabilir.

14. Evlilik sözleşmesi (mal rejimi sözleşmesi) ne zaman yapılabilir?

Evlilik sözleşmesi, evlenmeden önce noter huzurunda, ya da evlilik sırasında her zaman düzenlenebilir. Mal rejimi türünün (mal ayrılığı, edinilmiş mallara katılma vb.) belirlenmesiyle ileride oluşabilecek anlaşmazlıklar önlenir.

15. Yurt dışında boşanırsam Türkiye’de geçerli olur mu?

Hayır. Yurt dışında verilen boşanma kararının Türkiye’de geçerli olabilmesi için tanıma ve tenfiz davası açılmalıdır. Aksi halde Türk nüfus kayıtlarında evlilik devam ediyor görünür.

16. Anlaşmalı boşanma protokolü nasıl hazırlanır?
Protokolde; nafaka, mal paylaşımı, velayet gibi tüm konularda açık, net ve karşılıklı mutabakat sağlanmış ifadeler bulunmalıdır. Hukuki geçerlilik açısından avukat tarafından hazırlanması önerilir.

17.Boşanma davasında tanık zorunlu mu?
Çekişmeli davalarda kusur ispatı için tanık büyük önem taşır. Ancak anlaşmalı boşanmalarda tanığa gerek yoktur.

18.Velayet kararı sonradan değiştirilebilir mi?
Evet. Çocuğun üstün yararı gerektiriyorsa mahkeme kararıyla velayet hakkı diğer ebeveyne geçebilir.

​

Bizimle İletişime Geçin

Aile hukuku konusunda yaşadığınız her türlü hukuki sorun için Acar Hukuk ve Danışmanlık Bürosu olarak size yardımcı olmaktan memnuniyet duyarız. Antalya merkez ofisimizde yüz yüze görüşme ya da online danışmanlık seçenekleriyle yanınızdayız.

​